Bingöl İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Solhan İlçesi

Solhan İlçesinin Tarihçesi
TARİHÇE

Solhan, ilçenin 2 km batısında yer alan Mezgeft adı ile anılan yerde, “Beglon” adında bir beyin yönetiminde kaldığı için bu ismi almıştır. Zamanla bu sözcük halk dilinde değişime uğramış, Boglon olarak anılmaya başlanmış, 1932 yılında da Solhan adını almıştır.

Solhan ve yöresinin tarihi ile ilgili kesin bilgi olmamakla birlikte, bu yöredeki yerleşimin Hititlere kadar uzandığı bilinmektedir. M.Ö. 2000 yıllarında Fırat Nehri kıyısında Vasukani şehrini kurup bütün Anadolu’ya yayılan Hurriler, M.Ö. 1360'ta Hititler'in Toros Dağları'nı aşıp kendilerini sıkıştırması ve yeni krallık devrinde Şuppililuma Mitani prensini kendisine damat edinip himayesi altına almasından ötürü; HarputBingöl ve Muş dolaylarında hakimiyetlerini kaybetmişlerdir. M.Ö. 1200 yıllarında Hitit Devleti'nin yıkılması ile Van bölgesinde yerleşen Urartular batıya doğru genişleyerek Bitlis, Muş ve Bingöl’ü alıp Murat Irmağı Vadisine kadar ilerlediler. M.Ö. 745 yıllarında Asurlular'ın hakimiyetine geçen bölge , M.Ö. 612 yılında Med, Babil ve Urartuların saldırısıyla Medlerin hakimiyetine geçmiştir. Daha sonra İskender'in Anadolu'yu ele geçirmesi ile, İskender İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan yöre, Onun ölümünden sonra Seleukosların yönetimine girmiştir. Daha sonra da Romalıların eline geçmiştir.

Malazgirt Savaşı'ndan sonra, Selçuklular'ın egemenliğine geçmiş, Moğollar'ın Anadolu’ya saldırıları ile, 1243 yılında Kösedağ Savaşı'nda Selçuklular'ın yenilmesi sonucu Moğollar bölgeye hakim olmuşlardır. Bu dönemde, Diyarbakır'ı kendilerine yurt edinen Akkoyunlular1394 yıllarında Bingöl, Erzurum, Erzincan'da da hakimiyet kurmuşlardır. 1473 yılında Otlukbeli Savaşı'nda Uzun Hasan'ın yenilmesi ile Solhan'ın da içinde bulunduğu bölge, Osmanlı Egemenliği'ne geçmiştir. Bundan sonra yörede İran Hakimiyeti görülse de Şah İsmail’in 1514Çaldıran Savaşı'nda Osmanlılara yenilmesiyle Yavuz Sultan Selim tarafından Doğu Anadolu'da birlik tesisi görevini vezir Bıyıklı Mehmet Paşa ile Kürt beyi İdris-i Bitlisi ne vermiştir. Vilayet nizamnamesi gereğince teşkilatlanmada Solhan ve Muş yöresi 1864 yıllarında Erzurum eyaletine bağlanmıştır.

I. Dünya Savaşı yıllarında kısa bir süre Rus işgali altında kalan Solhan, 1929 yılında nahiye olarak Muş iline bağlanmış, 1936 tarihinde de ilçe konumuna getirilerek Bingöl İli'ne bağlanmıştır.

Vilayetlerin yeniden teşkilatlanması sırasında Solhan1864 yılında Erzurum eyaletine bağlanmıştır. I. Dünya Savaşı yıllarında kısa bir süre Rus işgaline uğramıştır. 1929 yılında nahiye olarak Muş iline ve 4 Ocak1936 tarihinde de Bingöl iline bağlanmıştır.

Coğrafya

İlçenin yüzölçümü 1114 km²'dir. Bunun il yüzölçümüne oranı % 13,71'dir. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1395 metredir. İl merkezine uzaklığı 60 km'dir. Bir doğa harikası olan Yüzenada, bu ilçenin sınırları içindedir.

İlçenin 2 belediyesi, 27 köyü mevcuttur. Köyaltı yerleşim birimi (mezra) sayısı 133'tür. Belediye sınırları içinde 7 mahalle muhtarlığı vardır. Bunların 4 tanesi ilçe belediyesi, 3 tanesi de Arakonak Belediye sınırları içindedir.

Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Bingöl'ün bir ilçesi olan Solhan, doğusunda Muş, batısında Bingöl, kuzeyinde Karlıova ve Varto, güneyinde de Diyarbakır ve Genç ilçesi ile çevrelenmiştir. İstanbul-İran transit yolu üzerinde olup, Bingöl İli'ne 60 km. uzaklıktadır.

İlçe, Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek yayları üzerinde bulunmaktadır. İlçe topraklarının büyük bölümünü engebeli alanlar ve meralar oluşturmaktadır. Güneydoğu Toroslar'ın devamı niteliğindeki dağlar ilçenin güney sınırlarından geçmektedir. Bölgedeki dağların yüksekliği 2000 m'yi geçer. İlçe topraklarının bir bölümü lav örtüsüyle kaplıdır. Bu engebeli arazi üzerinde bulunan dağların en önemlileri Şerafetin Dağları'dır. İlçenin kuzeyini tamamen kaplayan Şerafetin Dağları'nın en yüksek noktalarını; 2388 m yükseklikteki Esentepe ve 2675 m yükseklikteki Şahin tepe oluşturmaktadır. Bu dağlar arasında geniş meralar yer almaktadır.

İlçenin en önemli akarsuyu Murat Nehri'dır. İlçe dışında ise Buğlan Çayı Baz Deresi, Masala Deresi önemli akarsularıdır. İlçenin önemli yaylaları ise; Şerafetin, Ağması Çevkani, kuçekan, Kandil ve Kabak Yaylalarıdır.

Nüfus

İlçenin nüfusu 2007 genel nüfus sayımına göre 32.945'tir. Bunun 17.895'i ilçe merkezinde, 15.050'si ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır. Halkın %54.31'i şehirde %45.69'u köylerde yaşamaktadır. Toplam nüfusun 16.502'si erkeklerden oluşurken 16.443'ünü ise kadınlar oluşturuyor. İlçede km² başına 29,5 kişi düşmektedir.

İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde ve 26 köyden oluşmaktadır.

 
Yıllara göre nüfus verileri

Yıl

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1997

2000

2007

Toplam

-

-

-

-

-

-

-

35.292

35.428

33.604

32.945

Şehir

-

-

-

-

-

-

-

12.191

17.472

14.325

17.895

Köy

-

-

-

-

-

-

-

23.101

17.956

19.279

15.050

Ekonomi

İlçenin ekonomisi büyük ölçüde hayvancılığa dayalıdır. Az miktarda da buğday, elma, ceviz, arpa, soğan ve dut yetiştirilmektedir.Son zamanlar da yeni organize sanayinin kullanıma başlaması ve küçük çaplı su parke gibi fabrikaların açılmasıyla ekonomisinde bi kıpırdama beklenmektedir.


Solhan'ın yüzölçümü 1114 km2 dir. Bunun il yüzölçümüne oranı % 13,71'dir. İlçemiz, Muş-Bingöl transit yolu üzerinde olup Bingöl'e 60 km. uzaklıktadır. Doğusunda Muş, batısında Bingöl, kuzeyinde Karlıova ve Varto, güneyinde Diyarbakır ve Genç bulunmaktadır. İlçemiz Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek yayları üzerinde bulunmaktadır. Deniz seviyesi yüksekliği 1395 m.dir. Topraklarının % 93'ünü engebeli alanlar ve meralar oluşturmaktadır. Güneydoğu Torosların devamı niteliğindeki dağlar ilçenin güney sınırlarından geçmekte olup sarp bir görünüm arz eder dağların yüksekliği 2000 m. yi geçer. Murat Irmağı vadisi küçük düzlükler ile ilçe merkezinin yerleştiği küçük ova dışında, hemen hemen her yerde tarıma müsait arazi bulunmaktadır. İlçe topraklarının bir bölümü lav örtüsüyle kaplıdır. Bu engebeli arazi üzerinde bulunan dağların en önemlileri Şerafettin Dağlarıdır. İlçenin kuzeyini tamamı ile kaplayan Şerafettin Dağlarının yüksek noktaları 2388.m yüksekliğindeki Esen Tepe ve 2675.m yükseklikteki Şahin Tepedir. Bu dağlar arasında geniş meralar yer almaktadır. Zengin bitki örtüsüyle kaplıdır. İlçenin 2 belediyesi, 27 köyü mevcuttur. Köyaltı yerleşim birimi (mezra) sayısı 133'tür. Belediye sınırları içinde 7 mahalle muhtarlığı vardır. Bunların 4 tanesi ilçe belediyesi, 3 tanesi de Arakonak Belediye sınırları içindedir. Önemli akarsuları Murat nehridir. Önemli yaylaları Şerafettin, Ağmasi Çevkani, Kuçekan, Kandil ve Kabak yaylalarıdır. Düzlük alanı tarihi Şeref Meydanıdır. İlçe dışında Buğlan çayı, Bazmana deresi ve Masala deresi önemli akarsularıdır. Murat Irmağı vadisindeki ve çevresindeki düzlükler ile ilçe merkezinin yerleştiği alanlarda tarıma elverişli araziler bulunmaktadır. 06.01.2017 Bİngöl SOLHAN ­ || Solhan || Coğrafİ Yapısı İlçe topraklarının bir bölümü lav örtüsü ile örtülüdür. Yaylaları oldukça zengin bitki örtüsü ile kaplıdır. İlçenin orman yapısı genellikle ilçenin güney kısımlarını yoğun bir şekilde teşkil eden meşenin yanında yer yer Ardıç, Sakız, Yabani Kavak, Alıç, Elma ağaçları bulunmaktadır. Önemli dağlar: Şerafettin Dağları, Haçiçe Dağı,Dıcar Dağları, Şeyh Yusuf Dağları Göller : Arzenk gölü , Turna gölü (Yüzenada ), Gelintepe gölü, Harsevank gölü Akarsu ve ırmaklar : İlçe sınırları içinde en önemli akarsu Murat Irmağıdır. Van gölünün kuzeyindeki Aladağ'dan doğar, Muş il merkezinde Kurt istasyonu yakınlarında Karasu nehri ile birleşerek Bingöl Muş Diyarbakır il sınırlarının kavşak noktasının kuzeyinden Bingöl il sınırlarına girerek il sınırları içinde birçok dere ve çay ile birleşerek Genç ilçesinden geçerek Elazığ il sınırına girer. Bingöl ili içinde toplam uzunluğu 96 km dir. Canut çayı, Kafik çayı, Amasi çayı, Elmasırtı çayı, Kale çayı, Masala deresi, Kerenger deresi, Haraba çayı, Bebin suyu diğer önemli akarsularındandır. İKLİM YAPISI: Solhan ilçesinde karasal iklim hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve set geçer. Yağışlar kışın kar halinde ilkbahar ve sonbaharda yağmur halinde görülür. İlçemizde yılın bir kısmı don halinde geçer bu da ulaşımı ve sosyal yaşamı olumsuz yönde etkiler. Yurdumuz ortalamasına göre ilçemizde yaz günü ortalaması oldukça düşüktür